Translate

3 Mayıs 2011 Salı

Halikarnas Balıkçısı Hakkında



Asıl adı Cevat Şakir Kabaağaçlı olan Halikarnas Balıkçısı 1890'da doğdu. İlköğrenimini Büyükada Mahalle Mektebi' nde, orta öğrenimini Robert Koleji' nde yaptı (1904). Oxford Üniversitesi'nde dört yıl Yakın Çağlar Tarihi okudu, üniversiteyi orada bitirdi. İstanbul'a dönünce Resimli Ay, İnci vb. dergilerde yazılar yazdı, kapak resimleri ve süslemeler yaptı, karikatürler çizdi (1910 - 1925). Cumhuriyetten sonra asker kaçaklarıyla ilgili bir yazısı yüzünden üç yıl kalebentlikle Bodrum' a sürüldü. Cezasının son yarısını İstanbul' da geçirdikten sonra yeniden döndüğü Bodrum' da kaldı. 1947' de İzmir' e yerleşen Halikarnas Balıkçısı, 13 Ekim 1973' de bu kentte öldü. Çok sevdiği Bodrum' a gömüldü.


Cevat Şakir, daha Robert Kolej' in son sınıfında iken İkdam gazetesinde yazmaya başladı, çeviriler yayınladı (1904). İngiltere' den döndükten sonra yazı ve çevirilerini sürdüren Cevat Şakir' in ilk öyküleri heyecan öğesini öne çıkaran magazin öyküleridir. Kendisi şöyle demektedir:

"
İsmini cismini unuttuğum bir çok yerlere de yazılar yazıyor, resim ve karikatürler yapıyordum. Fakat bunların çoğu istediğim gibi değildi. Kendi gönlüme göre yazdıklarım için, bunları halk anlamaz diyorlardı. Benim istediğim gibi değil, başkalarının istediği gibi yazmanın tadı kalmıyordu.
"

Cevat Şakir, yazar kimliğini de düşünce adamı kimliğini de asıl anlamda Bodrum'da kalebentliğe mahkum edilmesinden sonra bulacaktır. 1926 yılından itibaren Halikarnas Balıkçısı imzasıyla yazmaya başlayacak olan Cevat Şakir, Bodrum'a varışından sonra kendisinde meydana gelen bu dönüşümü şöyle anlatmaktadır:
Heyy! Açılan kapı, birdenbire gözlerime ve gönlüme açık denizleri, kıyı ve adaları verdi. (...) Çocukluktan beri ilk defa çocuk gibi hıçkıra hıçkıra ağlayarak! Şükran! Kıyamet kopuyar. Parmaklarımı yosunlara, kumlara daldırdım. Güzel dünyanın kumlarını, deniz çakıllarını, başıma avuç avuç akıttım.(...) Dizüstü düşmek, bir çeşit fırlamak, havalanmaktır. Babıâli yokuşunun boyunduruğuna vurulmuş olan Cevat, boş bir kalıp olarak yerde yığıla dururken, onun ortasında- içinde bir milyar kuş sanki sevinçle cıvıldaşarak- Halikarnas Balıkçısı irkilip, dikilmeye koyuluyordu. Yerde bir kalıp kalıyordu. Onun içinden başka bir insan kalkıyordu.
Bu başka insan, hem o günlere kadar yazınımızda hemen hiç görülmeyen denizi, deniz insanlarını benzersiz bir şiirsellikle anlatacak bir öykücü / romancı hem de sonraki yıllarda Mavi Hümanizma diye nitelenecek bir hareketi başlatan bir kültür adamı olacaktır. Onun Anadolu uygarlığına ilişkin ilginç görüşleri ve sonraki yıllarda turistik nitelik kazanacak olan "Mavi Yolculuk" gezileri dolayısıyla Bodrum, uluslararası bir üne kavuşacaktır.
Mavi Yolculuğun Öyküsü

Mavi yolculuğun öyküsü Gökova Körfezi’nde başladı. Cevat Şakir Kabaağaçlı (Halikarnas Balıkçısı) Bodrum’da 3 yıl kalebentliğe mahkum edildi. Cevat Şakir’in Bodrum günleri cezadan çok keyfe dönüştü ve bu nedenle onu tekrar İstanbul’a aldılar.

Cevat Şakir, cezasını tamamladıktan hemen sonra Bodrum’a yerleşti. Bodrum’un antik adından esinlenerek Halikarnas Balıkçısı takma adıyla çok sayıda yazı yazdı. Yazılarında Gökova körfezindeki gezilerini, yaşamından kesitleri, insanları anlattı. Bu yolculukların bir bölümüne Sebahattin Eyüboğlu, Azra Erhat gibi dostları da katıldılar. Ve Gökova körfezinde önceleri çok mütevazı koşullarda başlayan bu bir kaç günlük turlara “mavi yolculuk” adını verdiler.

Yapıtları

Roman

1946 Aganta Burina Burinata
1956 Ötelerin Çocuğu
1962 Uluç Reis
1966 Turgut Reis
1969 Deniz Gurbetçileri,

Öykü
1939 Ege Kıyılarından,
1947 Merhaba Akdeniz,
1952 Ege'nin Dibi,
1954 Yaşasın Deniz,
1957 Gülen Ada,
1972 Ege'den (Önceki kitaplardan seçmeler ve yeni öyküler),
1973 Gençlik Denizlerinde

İnceleme

1954 Anadolu Efsaneleri,
1955 Anadolu Tanrıları,
1971 Anadolu'nun Sesi
19.. Asia Minor
19.. The Civilization of Western Asia Minor
19.. An Outline of History of Turkey
1976 Mektuplarıyle Halikarnas Balıkçısı (Haz: A. Erhat)
1981 Düşün Yazıları (Haz: A. Erhat )

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

kitap özeti, kitap,yeni çıkan kitaplar, romanlar, hikayeler, kitap oku, bedava kitap