"1968: Büyük Prova", s. 96-113
1968'in Derdi Neydi?
Yalnızca iki dünya devrimi olmuştur. Biri 1848'de oldu. İkincisi ise 1968'de. İkisi de birer tarihsel yenilgiydi. Ama ikisi de dünyayı dönüştürdü. Her ikisinin de planlanmamış ve bu yüzden de derin bir anlamda kendiliğinden olması her iki olguyu da –başarı-sızlığa uğramaları olgusunu ve dünyayı dönüştürmeleri olgusunu– açıklamaktadır. Bugün 14 Temmuz 1789'u kutluyoruz, ya da en azından kimi insanlar kutluyor. 7 Kasım 1917'yi kutluyoruz, ya da en azından kimi insanlar kutluyor. 1848'i, ya da 1968'i kutlamıyoruz. Ancak bu tarihlerin, bu kadar çok dikkat çeken o iki tarih kadar, belki daha da önemli oldukları iddia edilebilir.
1848 bir halk egemenliği devrimiydi – hem ulus içinde egemenlik (otokrasinin devrilmesi), hem de ulusların egemenliği (kendi kaderini tayin, Völkerfrühling). 1848, 1815 karşı devrimine (Restorasyon, Avrupa Birliği) karşıydı. "En azından, hoşnutsuzluklar kadar umutlardan da doğmuş" bir devrimdi (Namier: 1944, 4). İkinci kez gelen bir Fransız Devrimi değildi kesinlikle. Daha çok, hem onun özgün umutlarını yerine getirme, hem de onun sınırlarının üstesinden gelme çabasını temsil ediyordu. 1848, Hegelci bir anlamda 1789'un aşılmasıydı (Aufhebung ).
Aynı şey 1968 için de geçerliydi. O da en azından hoşnutsuzluklar kadar umutlardan da doğmuştu. O da, ABD'nin 1945 itibariyle dünya hegemonyasını örgütlemesinin temsil ettiği karşı-devrime karşı bir devrimdi. O da bir yandan Rus Devrimi'nin özgün amaçlarını yerine getirme girişimi, öte yandan da bu devrimin sınırlarının üstesinden gelme çabasıydı. Bu yüzden o da bir aşmaydı; ama bu kez 1917'nin aşılmasıydı.
Bu paralellik daha da ileri gitmektedir. 1848 bir yenilgi oldu – Fransa'da da Avrupa'nın geri kalanında da bir yenilgi. 1968 de öyleydi. Her iki durumda da, popüler coşku ve radikal yenilik köpüğü görece kısa bir dönemde sönüp gitti. Ne var ki her iki durumda da, dünya sisteminin politik kuralları devrimin sonucunda derin ve geri çevrilemez bir biçimde değişti. Eski solu (bu terimi geniş anlamda kullanarak) kurumsallaştıran, 1848'di. Yeni toplumsal hareketleri kurumsallaştıran ise 1968 oldu. İleriye bakıldığında, bu anlamda 1848, Paris Komünü ve Rus Devrimi için, Bakü Kongresi ve Bandung için büyük bir provaydı. Peki 1968 neyin provasıydı?
Ezilen grupların 1848'den aldığı ders; sistemi dönüştürmenin kolay olmayacağı ve "kendiliğinden"
Açlık Norveçli yazar Knut Hamsun tarafından kaleme alınmış ve 1890 yılında ilk baskısı yapılmış bir romandır. Roman 20. yüzyılın edebi açılışı olarak görülmekle beraber, modern ve psikolojik sürükleyici edebiyatın en önemli örneklerinden biri olarak kabul edilmektedir. Karmaşa halindeki insan zihninin mantıksızlığını kimi zaman durur.
